Η Καρμανία άμπελος
αμπέλια στους Ελληνιστικούς χρόνους

Σ' αυτό το κείμενο θα αναζητήσουμε την μαρτυρία του Στράβωνα για τ' αμπέλια
της Ασίας κατά τους Ελληνιστικούς χρόνους.Ο μεγάλος γεωγράφος που γεννήθηκε
στα μέσα του 1ου αιώνα π.χ. στην Αμάσια του Πόντου,ταξίδεψε σε πολλές χώρες,
εργάστηκε στην περίφημη βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας και μας άφησε στα Γεωγ-
ραφικά πολύτιμες πληροφορίες για τα αμπέλια και τα κρασιά της εποχής του.
Δυτικότερα του Ινδού ποταμού υπάρχει μια έρημος που αναφέρεται στα Γεωγραφικά
ως Γεδρωσία-είναι αυτή που διέσχισε οστρατός του Μεγαλέξανδρου γυρίζοντας από
τις Ινδίες και αποδεκατίστηκε από τις ταλαιπωρίες και τη δίψα.
Η χώρα που εκτείνεται ακόμη πιο δυτικά και αποτελεί σήμερα το Ιράν λεγόταν Καρ-
μανία,η σημερινή kerman.H αυτή μεταξύ ερήμου και Περσίας είναι μεγάλη,γραφεί
ο γεωγράφος μας,και εκτείνεται προς βορρά πιο ψηλά απότη διπλανή της Γεδρωσία,
γι'αυτό έχει γεωργία η γή της,που βρέχεται από πολλά ποτάμια,είναι εύφορη,έχει πολ-
λούς καρπούς και μεγάλα δένδρα εκτός από ελιά.
Μας λέει λοιπόν,ο Στράβων ότι στην Καρμανία τα καλλιεργούμενα φυτά ήταν σχεδόν
τα ίδια με εκείνα της Περσίας,μεταξύ δε όλων των άλλων και η άμπελος.Μία δε
ποικιλία της,εκείνη που ονομαζόταν Καρμανία,είχε μια ιδιαιτερότητα,πολλές φορές
έδινε τεράστια σταφύλια που το μήκος τους έφθανε περίπου το ένα μέτρο και ήταν
" πυκνόρογα" και "μεγαλόρογα"λέξεις που χρησιμοποιούμε ακόμη και σήμερα όταν
περιγράφουμε ένα τσαμπί σταφύλι.
Ο Στράβων έρχεται λοιπόν να επιβεβαιώσει την ύπαρξη κατά τους ιστορικούς χρόνους
σταφυλιών μεγέθους ανάλογου προς τον "βότρυν του Χαναάν"που χρειάστηκαν δύο
άνδρες για να τον μεταφέρουν.Διέδωσε μάλιστα το όνομα της ποικιλίας αμπέλου.
Καρμανία .
Όπως έχουμε γράψει,κάρμα σημαίνει στα σημιτικά άμπελος.Ας θυμηθούμε ακόμη ότι
ο γιγαντιαίος βότρυς της Χαναάν βρέθηκε και αυτός στο όρος της Κάρμηλος που είναι
και αυτός σήμερα αμπελότοπος.Ίσως λοιπόν η Καρμανία να είχε αυτό το όνομα
γιατί ήταν πλούσια σε αμπέλια.Πάντως,όπως τεκμηριώνεται από τα Γεωγραφικά,στ'
αμπέλια της καλλιεργούνταν ακόμη και κατά τους Ελληνιστικούς χρόνους,προϊστορικοί
άμπελοι που έδιναν γιγαντιαίους βότρεις.Άρα ο βότρυς της "Γης της επαγγελίας" δεν
ανάγεται στη χώρα του μύθου.Υπήρξε πραγματικά και ήταν δημιούργημα των προϊσ-
τορικών αμπελουργών που ζούσαν στη Χαναάν πριν εγκατασταθεί εκεί ο λαός του
Ισραήλ.Ο γεωγράφος μας γράφει: Γεώργια δ'έχει παραπλήσια τοις Περσικής........
σε μετάφραση: " Oι καλλιέργειες της μοιάζουν με των Περσών,ειδικά το αμπέλι.Πολλές
φορές το τσαμπί του φθάνει τις δυο πήχες με πυκνή και μεγάλη ρώγα,βγάζοντας το κρασί
που το λέμε Καρμανία."Αυτό σημαίνει ότι ειδικά οι αμπελώνες καλλιεργούνταν τόσο στην
Καρμανία όσο και στην Περσία με την ίδια τεχνική με τον ίδιο τρόπο.
Τα μεγαλόρωγα σταφύλια δεν οινοποιούνταν.Οι ρόγες τους ήταν πολύτιμος νωπός γλυκός
καρπός όπως τα σύκα .Τρώγονταν ως φρούτο όπως τρώγονται σήμερα τα μεγαλόρωγα
σταφύλια της ποικιλίας ροζακί που κρέμονται σαν μεγάλα καντηλέρια στις κρεβατίνες
των Αχαρνών και των Πεζών του Ηρακλείου στην Κρήτη και αποτελούν τυπικό παράδειγμα
επιτραπέζιων σταφυλιών ασιατικής καταγωγής.

''Κυριακάτικα''
Σταυρούλα Κουράκου